De liguster (Ligustrum) is een veelgebruikte haagplant met dichte groei en donkergroene bladeren. Sommige delen van de liguster, zoals de bladeren en bessen, kunnen giftig zijn voor mensen en dieren. In deze blog lees je meer over de risico’s van giftige struiken zoals liguster. We leggen uit welke symptomen kunnen optreden bij vergiftiging en hoe je veilig met deze planten omgaat.
Welke ligustersoorten zijn giftig?
Alle ligustersoorten, waaronder Ligustrum vulgare (wilde liguster) en Ligustrum ovalifolium (haagliguster), zijn giftig. Hetzelfde geldt voor de varianten (cultivars) van deze soorten. De bladeren en bessen van de haagplanten bevatten stoffen die bij inname schadelijk kunnen zijn voor mensen en dieren (honden, katten, paarden en vee).
De mate van toxiciteit verschilt per soort, de wilde liguster bevat een hogere concentratie giftige stoffen dan de haagliguster. Houd kinderen en dieren op afstand, zodat ze niet van deze planten eten. Voorkom de vorming van bessen door de ligusterhaag regelmatig te snoeien. Niet alle ligusters zijn even giftig. Hieronder lees je per soort welke gifstoffen voorkomen, voor wie de plant gevaarlijk is en welke symptomen kunnen optreden.
Ligustrum vulgare (wilde liguster)
-
Gifstoffen: De bladeren en met name de zwarte bessen van deze haagplant bevatten de giftige stoffen ligustrine en saponinen.
-
Giftig voor: Zowel mensen als dieren, zoals honden, katten, paarden en vee.
-
Wanneer gevaarlijk: Inname van grotere hoeveelheden bessen kan leiden tot maag- en darmklachten.
Hetzelfde geldt voor de bessen en bladeren van Ligustrum vulgare ‘Atrovirens’ (wintergroene liguster) en Ligustrum vulgare ‘Lodense’.
Ligustrum ovalifolium (haagliguster)
-
Gifstoffen: Ook de bessen en bladeren van de haagliguster bevatten ligustrine en saponinen, maar in lagere concentraties dan in de wilde liguster.
-
Voor wie giftig: De giftigheid geldt met name voor honden, katten, vee en kleine kinderen.
-
Wanneer gevaarlijk: Het eten van grote hoeveelheden bessen kan maagklachten veroorzaken.
Hetzelfde geldt voor de bessen en bladeren van Ligustrum ovalifolium ‘Aureum’ (goudbonte liguster).
Wat zijn de symptomen van een ligustervergiftiging bij mensen?
De symptomen van een ligustervergiftiging bij mensen zijn misselijkheid, buikpijn, braken en diarree. Deze klachten zijn meestal mild en komen voor bij inname van grotere hoeveelheden bessen en bladeren. In zeldzame gevallen kunnen ook hoofdpijn en duizeligheid voorkomen. Bij huidcontact met het plantensap van de liguster kan lichte irritatie optreden.
Liguster is giftig voor mensen, maar vergiftiging komt zelden voor omdat de bessen en bladeren zeer bitter smaken. Zoek bij twijfel direct medische hulp.
Symptomen van ligustervergiftiging bij dieren
Ligustervergiftiging komt vooral voor bij huisdieren zoals honden en katten, en bij paarden en vee (schapen en geiten). Het eten van bladeren of bessen van deze giftige haagplanten kan bij honden en katten leiden tot braken, diarree en overvloedig speekselen. In ernstige gevallen kunnen ook neurologische verschijnselen optreden, zoals trillingen en coördinatieproblemen, en ademhalingsproblemen. De dieren ogen dan zwak en sloom.
Bij inname van grote hoeveelheden kan in extreme gevallen vergiftiging fataal zijn, met name voor paarden en vee. Raadpleeg bij vergiftigingsverschijnselen altijd direct een dierenarts.
Vogels eten de bessen van de liguster juist graag. Zij hebben een ander spijsverteringsstelsel, waardoor de bessen voor hen geen problemen opleveren.
Is een liguster veilig in de tuin?
Ja, een liguster is veilig in de tuin te planten als haag of losstaande struik. Ligusters zijn populair vanwege hun snelle, dichte groei en fijne donkergroene bladeren. De (semi) bladverliezende haagplanten zijn veilig aan te raken.
Neem deze voorzorgsmaatregelen om risico op vergiftiging of huidirritatie te beperken:
-
Regelmatig snoeien voorkomt dat de plant bessen produceert.
-
Plant geen liguster op plekken waar kinderen en huisdieren spelen.
-
Zorg voor een hek of afscheiding bij de haag als er huisdieren of vee in de buurt zijn.
-
Draag handschoenen bij het snoeien om huidirritatie te voorkomen.
-
Ruim snoeiafval direct op zodat kinderen, huisdieren of vee er niet van kunnen eten.
Maak en verwerk een interne link naar bladverliezende haagplanten bij de anchor bladverliezende haagplanten.
Kun je liguster snoeien zonder risico?
Ja, je kunt liguster snoeien zonder risico door een paar voorzorgsmaatregelen te nemen. Draag handschoenen om huidirritatie te voorkomen bij contact met het plantensap. Verklein de kans op vergiftiging door het snoeiafval direct af te voeren naar de gemeentelijke milieustraat of de groene GFT-bak.
Alternatieve haagplanten
Er zijn verschillende andere planten voor een mooie haag. Ze hebben vergelijkbare eigenschappen, zoals dichtheid en winterhardheid, maar bieden ook andere voordelen.
-
Groene beukenhaag (Fagus sylvatica): Is ook dichtgroeiend en blijft deels groen in de winter.
-
Meidoorn (Crataegus monogyna): Heeft een vergelijkbare haagstructuur en bloeit in het voorjaar.
-
Sleedoorn (Prunus spinosa): Is zeer winterhard, bloeit in het voorjaar en vormt een dichte haag.
