Zelf coniferen verwijderen uit je tuin: 5 stappen

Stap 2: Coniferen snoeien voordat je ze verwijdert

Coniferen snoeien vóór verwijdering beperkt het volume, voorkomt schade en maakt het verwijderen van stam en wortels makkelijker. Snoei van boven naar beneden en werk van binnen naar buiten om overzicht en controle te houden. Gebruik een snoeischaar of takkenschaar voor dunne takken en een kettingzaag of handzaag voor dikkere takken.

Bind aan grote, dikke takken een touw en laat iemand op afstand het touw begeleiden terwijl je zaagt. Zo vallen de takken gecontroleerd en wordt schade aan de directe omgeving voorkomen. Zorg voor een afgedekte ondergrond (met platen, matten of zeil). Zaag de stam af op 30 tot 50 centimeter boven de grond, voor voldoende houvast bij het verwijderen van de wortels.

Gebruik bij handmatig zagen een stevige trekzaag en zaag je met lange halen. Werk bij machinaal zagen met een kettingzaag geleidelijk en stabiel door de stam heen.

Stap 3: Wortels verwijderen: handmatig of machinaal?

Bepaal de omvang van het wortelstelsel door rondom de stam met een spade de hoofdwortels bloot te leggen. Dikke wortels hak je door met een bijl of zaag, of snij je los met een motorzaag.

Bij het werken met elektrisch gereedschap zoals een stobbenfrees of motorzaag, moeten de wortels volledig vrij liggen om schade aan het gereedschap en gevaarlijke terugslag (een plotselinge en heftige opwaartse beweging van de kettingzaag) te voorkomen. 

Gebruik de stam die na stap 2 is overgebleven als hefboom door deze heen en weer te wrikken, zodat de wortels sneller loskomen.

Stap 4: Wat te doen met stronken en wortelresten?

Je verwijdert stronken en wortel resten door ze handmatig uit te graven met een spade en hakbijl, machinaal uit te frezen met een stobbenfrees of te laten afsterven.

• Handmatig uitgraven: Gebruik een spade en hakbijl om de wortels los te maken en de stronk volledig te verwijderen. Dit is een arbeidsintensieve methode.

• Uitfrezen: Versnipper de stronk met een mechanische stobbenfrees tot onder het maaiveld voor een snelle verwijdering.

• Laten afsterven: Bedek de stronk met compost of mest en laat schimmels en bacteriën het hout geleidelijk afbreken. Deze methode kost meer tijd.

Stap 5: Grond egaliseren en voorbereiden voor nieuwe beplanting

Vul het gat op met tuinaarde, compost of een mengsel van beide en druk de grond licht aan met de voeten of gebruik een trilplaat om verzakking te voorkomen. Egaliseer de tuingrond handmatig met een hark of machinaal met een grondfrees. Wacht enkele weken met nieuwe beplanting, zodat de bodem vanzelf verdicht en herstelt.

Coniferen veroorzaken geen opvallende bodemverzuring, maar test de pH-waarde voor zekerheid met een pH-meter, teststrips of een bodemtestkit die verkrijgbaar zijn bij tuincentra. Voeg bij een pH-waarde lager dan 5,5 kalk toe.

Wanneer is de beste tijd om coniferen te verwijderen?

De beste tijd voor het verwijderen van een coniferenhaag is in oktober-november of februari-maart, wanneer de sapstroom laag is en de grond vochtig is maar niet te nat. Te natte grond is plakkerig en zwaar, wat het graven bemoeilijkt. Vermijd het weghalen in de zomerperiode, wanneer de grond hard en droog is, omdat de wortels dan steviger vastzitten en moeilijker loskomen. In de winter is het lastig om coniferen uit te graven, vanwege de bevroren grond.

Redenen voor coniferen verwijderen

De meest voorkomende redenen voor het opruimen van coniferen zijn standplaatsproblemen, schade door weersinvloeden, ziektes en plagen, veroudering en regelgeving.

• Overwoekering: Coniferen groeien snel en kunnen, als ze niet worden gesnoeid, omliggende planten verdringen. Ook kunnen ze het zicht blokkeren of te breed worden voor de beschikbare ruimte.

• Ruimtegebrek: In kleinere tuinen groeien coniferen soms te groot, wat zonlicht wegneemt en andere beplanting verdringt.

• Bodem- en lichtproblemen: De dichte takken en naalden zuigen veel voedingsstoffen en vocht uit de bodem en laten weinig licht door. Dit belemmert de groei van andere planten.

• Schade aan bestrating en leidingen: De wortels kunnen tegels opdrukken, afvoerbuizen verstoppen of funderingen aantasten, waardoor verwijdering noodzakelijk is.

• Ziekte of plagen: Aantastingen door schimmels zoals roest of plagen zoals de taxuskever kunnen de gezondheid van de boom ernstig verzwakken.

• Stormschade of scheefgroei: Beschadigde of scheefgegroeide coniferen raken instabiel of verliezen takken, wat een risico vormt voor omliggende schuttingen, voertuigen of mensen.

• Veroudering: Coniferen verliezen na tientallen jaren hun vorm of worden van binnen kaal, waardoor ze hun functie als haag kwijtraken.

• Regelgeving: Lokale regelgeving en vergunningsplichten kunnen aanleiding geven tot verwijdering van de coniferen bij overschrijding van toegestane hoogtes.

Tuinonderhoud na het verwijderen

Na het verwijderen van coniferen heeft de tuin tijd nodig om te herstellen. Door de volgende stappen te volgen, zorg je voor een gezonde bodem en een stabiele tuinomgeving.

• Bodemverbetering: Verrijk de grond met compost of organisch materiaal om voedingsstoffen aan te vullen en bodemverzuring door coniferennaalden te corrigeren. Test de pH-waarde met een pH-meter, teststrip of een bodemtestkit en voeg indien nodig kalk toe om de zuurgraad (pH 6-7) te herstellen.

• Onkruidbeheer: Dek de kale grond af met een laagje compost, houtsnippers of bodembedekkers om onkruidgroei te beperken.

• Bestrating: Controleer voor het leggen van nieuwe bestrating of de wortels van de verwijderde coniferen de ondergrond (het zandbed) hebben verstoord. Vul zo nodig verzakkingen op met zand of grind.

• Waterhuishouding en drainage: Zonder coniferen verandert de wateropname in de bodem, wat wateroverlast of drainage problemen kan veroorzaken. Meng grof zand of grind door de grond om de afwatering te verbeteren.

Hoe voorkom je uitloop na coniferen verwijderen?

Je voorkomt worteluitloop na het verwijderen van coniferen door resterende wortels volledig uit te graven met een spade en hakbijl of machinaal met een stobbenfrees. Bedek de kale plek met een dikke laag mulch van compost/houtsnippers, karton of worteldoek om uitlopers te verstikken. 

Laat achtergebleven wortels verteren door ze in te kerven en af te dekken met compost of mest, voor een natuurlijke afbraak. Stop wortelgroei met bodemvriendelijke middelen zoals Epzomzout (magnesiumsulfaat), dat de wortels uitdroogt en afbreekt zonder schadelijke gevolgen voor de bodem.

Verwijderde coniferen hergebruiken

Verwijderde coniferen kun je op verschillende manieren hergebruiken, wat afval vermindert en bijdraagt aan een milieuvriendelijke tuin. Gebruik versnipperde takken en naalden als mulch, om vocht vast te houden en onkruidgroei te onderdrukken. Verwerk dikke stammen en stronken tot haardhout, houtsnippers of tuindecoratie zoals randen voor plantvakken. Meng voor het maken van compost fijnere takken en naalden met ander organisch materiaal.